| Prawo pracy w pytaniach i odpowiedziach: Nawiązanie stosunku pracy |  |
 |
| Autor: Karol Czepukojć | |
|
Artykuł z serii "Prawo pracy w pytaniach i odpowiedziach" omawiający w przystępny sposób problematykę nawiązania stosunku pracy. Umowa o pracę - co to takiego jest? Umowa o pracę jest czynnością prawną, gdzie pracownik i pracodawca składają zgodne oświadczenia woli. Pracownik zobowiązuje się do świadczenia pracy na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy, w miejscu i czasie określonym w umowie. Pracodawca zaś zobowiązuje się przede wszystkim do zapłaty umówionego przez strony wynagrodzenia. Jakie rodzaje umów o pracę wyróżnia kodeks pracy? - umowa na okres próbny, - umowa na czas określony, - umowa na czas wykonania określonej pracy, - umowa na czas nieokreślony, - umowa o zastępstwo. Czy na przyszłym pracodawcy spoczywają jakieś obowiązki jeszcze przed zawarciem umowy o pracę? Tak. Pracodawca, przed zawarciem umowy o pracę, zobowiązany jest bowiem skierować pracownika na wstępne badania lekarskie. Pracodawca ponosi wszelkie koszty z tym związane. W jakiej formie zawarta powinna być umowa o pracę? Każda umowa o pracę, niezależnie od jej rodzaju, powinna zostać zawarta na piśmie. Ponadto forma pisemna wymagana jest również przy każdorazowej zmianie jej warunków. Przykładowe wzory umów o pracę można znaleźć tutaj. A jeżeli brak jest umowy zawartej na piśmie? Jeżeli umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca powinien potwierdzić pracownikowi na piśmie wcześniejsze ustalenia co do rodzaju umowy oraz jej warunków, najpóźniej w dniu rozpoczęcia przez pracownika pracy. Pracodawca, który nie potwierdzi na piśmie zawartej z pracownikiem umowy o pracę, dopuszcza się - zgodnie z kodeksem pracy - wykroczenia przeciwko prawom pracownika i podlega karze grzywny. Jaka zgodnie z prawem pracy powinna być treść umowy o pracę, czyli na co zwrócić uwagę przed podpisaniem umowy? Umowę o pracę zawiera się na piśmie, z wyraźnym określeniem stron umowy (dane pracownika i pracodawcy), rodzaju umowy (umowa na okres próbny, na czas określony itd.), daty jej zawarcia oraz warunków pracy i płacy, w szczególności rodzaju pracy i miejsca jej wykonywania, wynagrodzenia i jego składników, wymiaru czasu pracy oraz terminu jej rozpoczęcia. Pracodawca ma również obowiązek poinformować pracownika na piśmie o obowiązującej dobowej i tygodniowej normie czasu pracy, częstotliwości wypłaty wynagrodzenia za pracę, urlopie wypoczynkowym oraz długości okresu wypowiedzenia. Informacja ta udzielona musi zostać najpóźniej w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy o pracę. Ponadto pracodawca, który nie ma obowiązku ustalenia regulaminu pracy, zobowiązany jest poinformować pracownika o porze nocnej, miejscu, terminie i czasie wypłaty wynagrodzenia oraz przyjętym sposobie potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności. Należy podkreślić, iż w polskim prawie pracy obowiązuje zasada, iż postanowienia umowy, które są mniej korzystne dla pracownika, niż to wynika z przepisów prawa pracy, są nieważne. Na ich miejsce "wchodzą" przepisy prawa pracy powszechnie obowiązujące. Czy pracodawca może w treści umowy ograniczyć pracownikowi możliwość dodatkowego zatrudnienia? Prawo pracy nie zawiera postanowień zabraniających bądź ograniczających możliwość dodatkowego zatrudnienia. Wyjątek stanowią uregulowania dotyczące umów o zakazie konkurencji. Zdarza się, że pracodawcy błędnie interpretują te przepisy i zakaz konkurencji starają się regulować w ramach umowy o pracę, dodając klauzulę konkurencyjną do jej treści. Kodeks pracy jednoznacznie stanowi, iż zakaz konkurencji należy uregulować w odrębnej umowie. Niedopuszczalne jest załączanie tych postanowień do umowy o pracę. W jakim terminie nawiązany zostaje stosunek pracy, czyli od kiedy formalnie jestem pracownikiem? Stosunek pracy nawiązany zostaje w terminie określonym w umowie jako "dzień rozpoczęcia pracy", a jeżeli terminu tego nie określono - w dniu zawarcia umowy. Od tego dnia jesteśmy podmiotem wszelkich praw i obowiązków z tym związanych. Autor: Karol Czepukojć | redaktor naczelny www.PrawoPracy.org. |
| « poprzedni artykuł |
|---|