| Czym jest mobbing? |  |
 |
| Autor: Praca.pl - Twój Portal Pracy | |
|
W celu zgłębienia jakiegoś zagadnienia, należy zacząć od wyjaśnienia definicji słowa, jakie to zagadnienie opisuje. "Mobbing" - słowo to pochodzi od angielskiego słowa mob - tłum, motłoch i w wolnym tłumaczeniu oznacza napadać na kogoś, nagabywać, atakować. Słowa "mobbing" używali naukowcy, w celu opisania agresywnego zachowania zwierząt. Po raz pierwszy w 1984 r. - w kontekście napastliwego zachowania w miejscu pracy - użył go szwedzki lekarz Heinz Leymann. Mobbing to nie tylko zła atmosfera w miejscu pracy. Może on przybierać różne formy od krytyki życia zawodowego i osobistego, po groźby, obelgi, niesprawiedliwe traktowanie, na jakie zostaje narażona osoba poddawana mobbingowi. Na ogół przybiera on psychiczne formy dręczenia poszkodowanego. Do najbardziej typowych przejawów mobbingu w miejscu pracy należy m.in. izolowanie ofiary od reszty pracowników, co utrudnia jej znacząco kontakty, wydawanie absurdalnych poleceń, zlecanie zadań zbyt ambitnych lub zbyt trywialnych, niedostosowanych do poziomu doświadczenia i umiejętności pracownika. "Chłopcem do bicia" może stać się dosłownie każdy. Czasem trafia na delikatne, nieodporne psychicznie osoby, które na ogół cierpią, gdzieś w zaciszu domowym, stając się jeszcze bardziej ciche, zamknięte, usunięte na boczny tor. Nieodosobnione są również przypadki szykanowania osób charakteryzujących się silną osobowością, wyróżniających się pomysłami i kreatywnością. Ofiara jest publicznie lekceważona, ignorowana, jej pomysły są wyśmiewane na forum. Rozpuszczone zostają niemiłe plotki na jej temat. Jak widać, trudno scharakteryzować ofiarę mobbingu, może być nią słaba lub odporna psychicznie osoba, może posiadać daną cechę lub wykazywać jej brak. Znacznie łatwiej jest nakreślić portret służbowego ciemiężcy. Mobber jest osobą o wygórowanym poczuciu własnej wartości, niezdolny do pracy w zespole, publicznie demonstrujący swoją wyższość. Często przecenia swoje umiejętności i zdolności. Sprawcą mobbingu może być zarówno przełożony, współpracownik, jak i podwładny. Na skutek działań tego ostatniego, poszkodowany przestaje wierzyć we własne siły, zaczyna popełniać błędy, nie ufa swojemu doświadczeniu i umiejętnościom. Mobber - jak doskonały przestępca - potrafi działać tak, by nikt go nie złapał na gorącym uczynku. W efekcie to ofiara jest postrzegana jako przyczyna wszelkich problemów i konfliktów. Przyczyny takiego zachowania mobbera mogą być przeróżne. Może cechować go psychopatyczny charakter, zazdrość o stanowisko, pozycje, uznanie, lub co najczęściej, jego zachowanie może być spowodowane posiadaniem własnych, mocno skrywanych kompleksów. Zazwyczaj zaczyna się od niewielkich docinek, kłamstewek. Pojawia się coraz częściej okazywany brak szacunku, próby manipulacji. Z dnia na dzień ta, początkowo niemiła sytuacja, narasta przeradzając się w istny koszmar dla ofiary, co oczywiście nie pozostaje bez śladu na jej psychice i osobowości. Cel został osiągnięty. Mobbingowany został poniżony, odarty z godności i wyeliminowany z zajmowanej pozycji. Na ogół tak właśnie się kończy. Zjawisko to ustaje wraz z odejściem z pracy prześladowanego. Cechą charakterystyczną mobbingu jest częstotliwość dokuczliwego postępowania w dłuższym okresie czasu (co najmniej raz w tygodniu przez minimum pół roku), czego efekty są przerażające. Począwszy od przewrażliwienia, rozdrażnienia, poprzez bóle głowy i żołądka, myśli depresyjne, po stany lękowe i załamanie nerwowe. Osoby poddane temu zjawisku, często przez wiele lat po ustaniu koszmaru nie mogą normalnie żyć i pracować. Wielu z nich czeka leczenie psychiatryczne, renta inwalidzka, niektórzy nawet targają się na swoje życie. Warto zauważyć, że mobbing nie pojawił się z nikąd. On był zawsze. Wszędzie, gdzie mamy do czynienia z grupą ludzi, w szkole, pracy, a nawet w rodzinie, stykamy się z przemocą psychiczną, zwłaszcza w dzisiejszych czasach, gdzie często w celu utrzymania pracy ludzie są gotowi na takie poświęcenia. Zjawisku temu sprzyja przedmiotowe traktowanie ludzi w wielu firmach, nastawionych jedynie na zysk, gdzie człowiek traktowany jest jak trybik w maszynie, a o jego przydatności świadczy wydajność jego pracy. Pracodawca, któremu nieobce są metody stosowane przy mobbingu, nie obawia się je wykorzystywać. Zdaje sobie sprawę, że na miejsce osoby, która powie "dość", znajdzie kolejne, nowe ofiary. Zjawisku mobbingu sprzyjają również sztywne struktury społeczne i występujące jeszcze organizacje, rządzące się przestarzałymi prawami. Obowiązujący w nich niekompetentny styl zarządzania, stwarza idealne warunki dla mobbingu. Brak logicznie ustrukturalizowanej hierarchii stanowisk, błędnie przydzielone obowiązki, bezsensowne polecenia, brak umiejętności zarządzania czasem, są doskonałą pożywką dla tego zjawiska. Na szczęście, mamy już w Kodeksie Pracy zapis, nakazujący pracodawcy przeciwdziałać mobbingowi art. 943. Mamy też za sobą pierwsze procesy sądowe osób poszkodowanych, które postanowiły głośno przedstawić sytuację w jakiej się znalazły. Jest to krok w dobrym kierunku. Praca ma przynosić ludziom poczucie zadowolenia z dobrze wykonanego zadania, identyfikować ich z grupą, do której należą, a nie pozbawiać snu i wyniszczać organizm, negatywnie wpływając na ich życie zawodowe i osobiste. Jak zatem zapobiegać występowaniu zjawiska mobbingu? Należy zacząć od kształtowania odpowiedniej kultury organizacji, w której na pierwszym miejscu znajduje się szacunek dla każdego pracownika, gdzie panuje miła i życzliwa atmosfera, inwestuje się w rozwój i każdy ma prawo do własnych poglądów, opinii i pomysłów. W takiej firmie nie ma miejsca dla szefa-tyrana, dla którego liczy się tylko jego zdanie. Na stanowiska kierownicze zatrudnia się osoby o wysokim poczuciu standardów etycznych i moralnych. Jedną z metod jest opracowany program przeciwdziałania mobbingowi, który zawiera dokładny opis postępowania w przypadku wystąpienia tego zjawiska oraz obejmuje informację na temat sposobów jego uniknięcia. Programy takie zawierają m in. procedury eliminacji negatywnych zachowań oraz osób, wprowadzają sankcje wobec tych, którzy łamią przyjęte zasady, nakładają obowiązek uczestniczenia w szkoleniach i pogadankach przeciwdziałających mobbingowi. Pracodawca może również zaproponować pracownikom uczestnictwo w spotkaniach, na których będą mogli podzielić się swoimi problemami. W przypadku wystąpienia zjawiska mobbingu, należy starać się chronić ofiary przed dalszymi szykanami, izolować od mobera, skontaktować ofiarę z ekspertem demobingowym. Jednym z czynników, prawdopodobnie najbardziej przemawiających do pracodawców, by przestrzegali przepisów i przeciwdziałali mobbingowi, jest czynnik finansowy. Mobbing naraża pracodawcę na naprawdę niemałe koszty. Zachodzi bowiem bardzo ścisły związek pomiędzy mobbingiem, a absencją pracowników, wzmożoną fluktuacją personelu, wydajnością pracy, jakością produktów, kreatywnością itd. Na tym wszystkim odciska swoje piętno mobbing, a to składa się na ogólny wizerunek firmy. Nikogo nie należy nadto przekonywać, że na dobrą opinię trzeba sobie ciężko zapracować, a złe informacje rozchodzą się bardzo szybko i potem trudno odzyskać utraconą pozycję. Źródło: Praca.pl - Twój Portal Pracy  |
| « poprzedni artykuł | następny artykuł » |
|---|